Sénher Vicepresident del Conselh Generau
Sénher Comissionat d'Accion Culturala
Molt Honorable Joaquim Xicoy, expresident del Parlament de Catalonha
Amics occitans
Amics catalans
Dissabte passat, sèm anats a Ais de Provença e avèm rescontrat doas coralas de bearneses e bigordans e ara nos tornam rescontrar aicí.
En primièr, me cal dire grandmercé per lo vòstra aculhença. Los catalans sabon que se troban en un país amic. Las relacions entre Bigòrra e Catalonha se trapan en l'istòria anciana de l'edat mejana. Cal saber que la vescomtessa Maria de Bearn se maridèt en 1170 amb lo catalan Guilhèm Ramon de Montcada qu'es lo cap de la linha bearnesa dels Montcada catalans.
La vòstra comtessa de Bigòrra Peironèla se maridèt amb Gaston VI de Montcada, Vescomte de Bearn, catalan. Aquel Gaston VI foguèt un fidèl aliat del rei catalan Pèire lo Catolic e luchèt a son costat a Muret l'an 1213 contra los crosats de Simon de Montfòrt.
Bigòrra es una tèrra de poètas coma Pèir de Garròs o coma Miquèu Camelat, aqueste foguèt un grand amic dels catalans, anèt a Barcelona en 1911 e demorèt esmeravilhat de la fòrça de la cultura catalana e faguèt traduccions dels autors catalans. Mas principalament Bigòrra es una tèrra de grandas femnas.
Sabi pas se aquò es a causa dels maridatges de la vòstra comtessa Peironèla qu'aguèt sonque filhas de cinc marits. Especialament cal citar Filadèlfa de Gerda, la musa del país bigordan, la Granda Lutz del Miègjorn, que s'atudèt cinc jorns aprèp l'Assompcion de 1952.
Aprèp nos cal parlar de la pastora bigordana Santa Bernardeta, que parlava amb la Verge Maria dins la lenga del país, lo bigordan, l'occitan.
Fòrça de còps l'istòria es doblidada e esconduda. Mas la sovenença, lo recòrd de las aparicions de la Verge al rocàs de Massavièla, a la pastora bigordana de Lorda, fan venir fòrça milieirats de catalans cada annada e aquò contunha e ongan tanben se faràn grands Romavatges catalans.
Cal saber tanben que lo cant occitan "Reina del Cèl" del poèta Estieu se canta sus l'aire del Virolai de Montserrat:
"Reina del Cèl, mòstra-te pietadosaSénher Comissionat d'Accion Culturala
Molt Honorable Joaquim Xicoy, expresident del Parlament de Catalonha
Amics occitans
Amics catalans
Dissabte passat, sèm anats a Ais de Provença e avèm rescontrat doas coralas de bearneses e bigordans e ara nos tornam rescontrar aicí.
En primièr, me cal dire grandmercé per lo vòstra aculhença. Los catalans sabon que se troban en un país amic. Las relacions entre Bigòrra e Catalonha se trapan en l'istòria anciana de l'edat mejana. Cal saber que la vescomtessa Maria de Bearn se maridèt en 1170 amb lo catalan Guilhèm Ramon de Montcada qu'es lo cap de la linha bearnesa dels Montcada catalans.
La vòstra comtessa de Bigòrra Peironèla se maridèt amb Gaston VI de Montcada, Vescomte de Bearn, catalan. Aquel Gaston VI foguèt un fidèl aliat del rei catalan Pèire lo Catolic e luchèt a son costat a Muret l'an 1213 contra los crosats de Simon de Montfòrt.
Bigòrra es una tèrra de poètas coma Pèir de Garròs o coma Miquèu Camelat, aqueste foguèt un grand amic dels catalans, anèt a Barcelona en 1911 e demorèt esmeravilhat de la fòrça de la cultura catalana e faguèt traduccions dels autors catalans. Mas principalament Bigòrra es una tèrra de grandas femnas.
Sabi pas se aquò es a causa dels maridatges de la vòstra comtessa Peironèla qu'aguèt sonque filhas de cinc marits. Especialament cal citar Filadèlfa de Gerda, la musa del país bigordan, la Granda Lutz del Miègjorn, que s'atudèt cinc jorns aprèp l'Assompcion de 1952.
Aprèp nos cal parlar de la pastora bigordana Santa Bernardeta, que parlava amb la Verge Maria dins la lenga del país, lo bigordan, l'occitan.
Fòrça de còps l'istòria es doblidada e esconduda. Mas la sovenença, lo recòrd de las aparicions de la Verge al rocàs de Massavièla, a la pastora bigordana de Lorda, fan venir fòrça milieirats de catalans cada annada e aquò contunha e ongan tanben se faràn grands Romavatges catalans.
Cal saber tanben que lo cant occitan "Reina del Cèl" del poèta Estieu se canta sus l'aire del Virolai de Montserrat:
Pr'un pòble fièr dempuèi longtemps esclau
Te suplicam, d'Avinhon a Tolosa
Apara-nos jus lo tiu mantèl blau..."
Lo primièr còp que se cantèt foguèt lo 23 de març de 1958, pel primièr romavatge d'Occitània.
"Cent ans abans, quand la Verge venguèt parlar a Bernadeta, la lenga occitana èra una lenga mespresada. Lo pòble la parlava, mas sens fiertat, gaireben coma se n'aviá vergonha".
Aquestas paraulas son del majoral-canonge Salvat. Es tanben Josèp Salvat que nos ditz la famosa frasa de Mistral :
"... qu'un pòble tombe esclau
se ten sa lenga ten la clau
que di cadenas lo deliura..."
Ongan es lo 150en aniversari de la fondacion del Felibritge que se festejarà pertot e tanben a Barcelona pendent quatre jornadas d'Octòbre.
Se fasèm una simpla analisi de la frasa de Mistral, podèm dire que lo Felibritge sempre a dich que en primièr es lo salvament de la lenga. Amb la lenga salvarem l'eime, las costumas, la cultura e aprendrem l'istòria del nòstre país que nos an amagada.
Ara e abans avèm los enemics. Unes que parlan del progrès per nos arrancar l'amor a la tèrra. Autres que dison que cal èstre multilingüe. Catalans, occitans que parlam doas o tres lengas sèm mai europèus e progressistas que los que parlan una sola lenga d'estat. Son aquestes que nos an empachat de parlar la nòstra lenga per la far desaparéisser qu'ara nos dison que per èstre modernes e progressistas cal parlar anglés e abandonar las nòstras lengas pròpias. Aquò se passa en França e se passa en Espanha.
En Espanha las causas an cambiat recentament e en França o sembla tanben. Catalonha coma tantes de còps pren l'iniciativa. Ara cal esperar que, coma tantes de còps, perdrà pas lo tren.
Los catalans avèm totjorn somiat amb Euròpa. Mas una Euròpa diferenta dels estats.
La lucha serà pas facila, mas la democracia es de la part dels catalans e occitans, e cada còp serà mai dificil se dire democrata e empachar las lengas e las libertats dels pòbles sense estat.
Ara sèm en Bigòrra e vesi un crosament entre la lutz que nos ven del Felibritge de Provença e la lutz qu'arriba del rocàs de Massaviela de Lorda e tanben la lutz de Camelat e la lutz de Filadelfa de Gerda. Amb aquesta granda fòrça espirituala, aquesta tèrra demòra invencible a totas las atacas enemigas e sempre aprèp un divendres sant arriba la Pasca de resurreccion.
Amb aquesta fe vos pòrti l'amistat mai prigonda dels catalans, cap a la Bigòrra e cap a l'Occitania entièra.
Visca Occitania
Visca Catalonha
Se fasèm una simpla analisi de la frasa de Mistral, podèm dire que lo Felibritge sempre a dich que en primièr es lo salvament de la lenga. Amb la lenga salvarem l'eime, las costumas, la cultura e aprendrem l'istòria del nòstre país que nos an amagada.
Ara e abans avèm los enemics. Unes que parlan del progrès per nos arrancar l'amor a la tèrra. Autres que dison que cal èstre multilingüe. Catalans, occitans que parlam doas o tres lengas sèm mai europèus e progressistas que los que parlan una sola lenga d'estat. Son aquestes que nos an empachat de parlar la nòstra lenga per la far desaparéisser qu'ara nos dison que per èstre modernes e progressistas cal parlar anglés e abandonar las nòstras lengas pròpias. Aquò se passa en França e se passa en Espanha.
En Espanha las causas an cambiat recentament e en França o sembla tanben. Catalonha coma tantes de còps pren l'iniciativa. Ara cal esperar que, coma tantes de còps, perdrà pas lo tren.
Los catalans avèm totjorn somiat amb Euròpa. Mas una Euròpa diferenta dels estats.
La lucha serà pas facila, mas la democracia es de la part dels catalans e occitans, e cada còp serà mai dificil se dire democrata e empachar las lengas e las libertats dels pòbles sense estat.
Ara sèm en Bigòrra e vesi un crosament entre la lutz que nos ven del Felibritge de Provença e la lutz qu'arriba del rocàs de Massaviela de Lorda e tanben la lutz de Camelat e la lutz de Filadelfa de Gerda. Amb aquesta granda fòrça espirituala, aquesta tèrra demòra invencible a totas las atacas enemigas e sempre aprèp un divendres sant arriba la Pasca de resurreccion.
Amb aquesta fe vos pòrti l'amistat mai prigonda dels catalans, cap a la Bigòrra e cap a l'Occitania entièra.
Visca Occitania
Visca Catalonha
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada